Tỉnh thức, một trạng thái mà tất cả các truyền thống tâm linh chân chính đều hướng đến – không phải là việc tìm kiếm, không phải là chạy trốn khỏi cuộc sống, mà là sự hiện diện trọn vẹn với những gì đang là. Nhưng làm sao để tỉnh thức giữa dòng đời đầy biến động? Có con đường nào đơn giản và gần gũi mà chúng ta có thể bước đi ngay từ chính thân tâm này? Câu trả lời đến với tôi qua một điều tưởng như rất bình dị: hơi thở.
Hơi thở, một nhịp đập của sự sống mà ta có thể dễ dàng lãng quên trong những bộn bề của cuộc sống, lại chính là chìa khóa mở cánh cửa tỉnh thức.
Người thầy đầu tiên mà tôi tiếp cận qua sách vở là Eckhart Tolle – một bậc thầy phương Tây nói về giác ngộ và Niết Bàn theo cách giản dị mà sâu sắc. Sau đó, tôi gặp được minh sư Patriji – một thiền sư đến từ phương Đông, và cũng là người đầu tiên trực tiếp hướng dẫn tôi thực hành thiền định. Ông đã đặt ra một câu hỏi có sức lay động mạnh mẽ: "Muốn thành Phật, chúng ta cần làm gì?"
Eckhart Tolle từng nhấn mạnh rằng một bậc thầy tâm linh chân chính không đến để dạy bạn điều gì mới. Họ không nhằm thêm vào bạn một hệ thống tư tưởng, một tín điều hay một khuôn mẫu hành vi nào đó. Vai trò của người thầy không phải là "truyền đạt" mà là đánh thức – giúp bạn nhận ra rằng đã đến lúc buông bỏ tất cả những gì đang ngăn cách bạn với bản chất chân thật của mình. Đó là điều mà trong thẳm sâu, bạn luôn biết nhưng thường lãng quên. Một bậc thầy chân chính hiện diện chỉ để khơi mở nơi bạn một chiều kích tĩnh lặng, sâu thẳm – vốn dĩ luôn có mặt trong bạn như một dòng an bình nội tại.
Còn minh sư Patriji thì dạy rằng con đường giải thoát không nằm trong lý thuyết, mà ở nơi thực hành. Những gì Đức Phật đã thực chứng và giảng dạy – hãy lắng nghe và ứng dụng. Những gì Ngài thấy là vọng tưởng, là sai lạc – hãy học cách buông bỏ. Cốt lõi của pháp hành là sự tỉnh thức trong từng hơi thở. Đó cũng chính là tinh thần của Anapanasati – quán niệm hơi thở – một phương pháp thiền mà Đức Phật đã trực tiếp thực hành và khuyến khích. Như Patriji thường nhấn mạnh: "Hơi thở của bạn chính là Guru của bạn." Không cần hình thức cầu kỳ, không cần tìm kiếm điều huyền bí. Chỉ cần quay về với hơi thở – một cách tự nhiên, nhẹ nhàng và đầy chánh niệm. Hơi thở chính là chiếc cầu nối giữa thân và tâm, là cánh cửa đưa ta trở về với sự tĩnh lặng và minh triết bên trong.
Trong hành trình thực hành, tôi nhận thấy một điều thú vị, đó là chính hơi thở đã trở thành một con đường trực tiếp dẫn đến sự tỉnh thức, không cần lý thuyết hay khái niệm rườm rà. Đây chính là điểm tôi học hỏi từ những trang sách của các bậc thầy, và qua thực hành sâu sắc, tôi đã đúc kết và phát triển thêm những quan điểm này qua tác phẩm "Hơi thở: Cánh cửa trở về chân thật". Hơi thở không chỉ là sự sống mà còn là chìa khóa để mở cánh cửa đến với bản thể chân thật của chúng ta, giống như cách Đức Phật đã chỉ dạy trong pháp môn Anapanasati. Hơi thở, chính là con đường, là sự tỉnh thức, và là sự trở về với cái hiện tại, nơi mà mọi thứ trở nên tĩnh lặng và sáng suốt.